کلاژن IV و نقش کلیدی آن در تکامل غشاء پایه شبکیه موش

چکیده مقدمه: غشاء پایه ناحیه تخصص یافته‌ای از ماتریکس خارج سلولی است که نقش‌های مختلفی از قبیل تنظیم تکامل، تکثیر و ایجاد بستری برای مهاجرت‌های سلولی را بر عهده دارد. از ترکیب‌های غشاء پایه، کلاژن نوع IV ساختار اصلی آن را تشکیل می‌دهد. شبکیه از اندام‌های هدف در بیماری‌هایی نظیر دیابت است که به علت تغییر غشای پایه دچار رتینوپاتی می‌شود. رتینوپاتی و نفروپاتی دیابتی از عواملی است که تشخیص زود هنگام آنها به درمان بهتر کمک کرده و از مرگ و میر این بیماران جلوگیری می‌کند. هدف: ارزیابی نحوه ظهور و توزیع کلاژن نوع IV در مرحله‌های جنینی و پس از تولد در غشای پایه شبکیه. موادو روش‌ها: 24 موش باکره نژاد Balb/cدر شرایط استاندارد محیطی و غذایی نگهداری شدند. بعد از جفت‌گیری، ایجاد پلاک واژینال در آنها به منزله روز صفر حاملگی تلقی شد. سپس، از روزهای 13 تا 18 حاملگی، روزانه دو موش قطع نخاع شده و سر جنین‌ها ثابت و آماده‌سازی بافتی شد. کلاژن نوع IV با پادتن اختصاصی ردیابی شد. مشابه این عمل نیز در نوزادان 1 تا 5 روزه صورت گرفت. نتایج: کلاژن نوع IV از حدود روز شانزدهم جنینی در غشاء محدودکننده داخلی و خارجی ظاهر شده و تا پایان دوره جنینی بر مقدار این واکنش افزوده می‌شود. بررسی‌های مربوط به روزهای بعد از تولد نیز نشان داد که واکنش غشای پایه شبکیه تا روز سوم به حداکثر می‌رسد، اما پس از آن تغییر چشمگیری نمی‌کند. نتیجه‌گیری: تکامل شبکیه وابسته به حضور پروتئین‌های مختلفی است که از میان آنها کلاژن نوع IV اهمیت ویژه‌ای دارد